‘Voor niets is de mens meer beducht dan voor de aanraking door iets onbekends’. Met die stelling opent Elias Canetti zijn boek “Massa en Macht” (1962). De Nobelprijswinnaar schreef er zijn ervaringen in neer met de massabewegingen van het begin de 20ste eeuw en vermengt ze met indrukwekkende sociologische en antropologische inzichten. Het boek leest niet alleen als een reflectie op het verleden, het is ook een gids voor vandaag. Ook nu mobiliseren massa’s zich, groeperen zich tegen onrecht of voor een beter klimaat. Ze verzamelen zich op sociale media, bezetten het Capitool, zetten een stad in brand of vluchten. Ze komen in opstand, groeien, zoeken ontlading en vallen weer uiteen.

Regisseur Wouter Van Looy en documentairemaker Wim Catrysse ontwikkelden een concept rond deze thema’s: in The mass man richt Catrysse zijn camera op een plaats van conflict, waar de sporen van geweld en verzet ons duizenden jaren terugvoeren. Er woedt een schijnbaar onoplosbaar ideologisch en territoriaal conflict dat tot op heden een grotesk spoor van dood en verderf zaait en het maatschappelijk weefsel steeds verder ontwricht. Angst voor ‘de onverwachte aanraking uit het donker’ wordt hier niet opgevoerd als beeldspraak maar is bittere ernst en tastbaar reëel. In de voorstelling brengen zijn beelden getuigenis van het geïnstitutionaliseerde wij-zij-denken.

Peter Verhelst schreef voor The mass man een nieuwe tekst die Canetti’s magistrale boek als klankbord heeft, maar zich vasthaakt aan de wereld van vandaag. Onder leiding van Jurgen De Bruyn geven solistische zangers, instrumentalisten op luit, cornetto/trompet en drums, een geluidsinstallatie artiest en elektronische soundscapes een nieuwe vorm en uitdrukking aan een brede waaier van sub-genres van het middeleeuwse ‘kruisvaarderslied’. Propagandistische recruteringsliederen zoals het befaamde Palästinalied van troubadoer Walther von der Vogelweide weerklinken naast Occitaanse pelgrimsliederen, lamentaties, pastorella’s en polyfone Ars Nova motetten uit de maatschappijkritische Roman de Fauvel van componist Philippe de Vitry. Ze weerspiegelen zowel de buitenwereld als het innerlijke leven en tonen een genuanceerd beeld van een complex tijdgewricht dat getekend wordt door veranderende identiteiten en wereldbeelden.